Author: Wim van Eck

Het doet me plezier om in DEAL nummer 6 van juni 2011 te lezen dat de ANWB kiest voor contractmanagement. Renate Lindhout (contract- en leveranciersmanager ANWB) en Peter Streefkerk (zelfstandig inkoopadviseur) vertellen uitgebreid hoe zij de zaken binnen de ANWB hebben aangepakt. Wat mij het meest verheugd is dat ze ook aangeven wat de leerpunten zijn geweest. Wat mij betreft is het leerpunt over de eindgebruikers de meest belangrijke. Letterlijk staat er: “Het betrekken van de eindgebruikers bij alle fasen van het traject heeft een enorme toegevoegde waarde voor de implementatie. Het creëert draagvlak en een brede borging van de kennis die in het project is opgebouwd”.

Het is toch verwonderlijk dat iedereen, na uitleg, begrijpt dat contractmanagement belangrijk is, maar dat zo weinig directies dat ten volle lijken te beseffen? Het is iets wat mij dagelijks bezig houdt. Processen over hoe contractmanagement op te zetten en uit te voeren zijn bekend. Wij schrijven er zelf over en er zijn genoeg consultancyorganisaties en ZZP’ers in Nederland die organisaties hiermee kunnen helpen. Daar zit het probleem dus niet. Ik bel regelmatig met bedrijven in het (grote) MKB om te vragen hoe zij bezig zijn met contractmanagement in het kader van marktonderzoek. Daar zitten echt veel bedrijven die weinig of niets doen met contractmanagement. Het blijft mij verbazen dat ik regelmatig mensen spreek die bewust niets doen met contractmanagement, omdat het geen prioriteit heeft of omdat ze het nog onderzoeken. Bedrijven laten geld liggen! Hoe kan dat nu geen prioriteit hebben? Volgens mij kan dat alleen maar als de organisatie, lees directie, niet beseft dat dit gebeurt.

Een soortgelijke gedachte heeft zich in het verleden ontwikkeld op het gebied van leveranciersmanagement. Tijdens een serie bijeenkomsten van PIANOO, genaamd “Manage de Markt!”, heb ik een presentatie gegeven over leveranciersmanagement. Kijk hier om de presentatie te downloaden. De samenvatting die PIANOO vermeldt op haar website luidt als volgt: Volgens Wim van Eck van Crics BV is het allerbelangrijkst om het interne proces goed te organiseren. En dat begint bij het goed in kaart brengen van de leveranciers. Wie zijn het en hoe belangrijk zijn ze voor de organisatie? Splits ze op in segmenten, bepaal de verwachte prestaties, meet dat ook en onderneem er acties op, is zijn opvatting. "Het is niet eens zo moeilijk om de organisatie daarvan te overtuigen als duidelijk wordt dat het geld bespaart. Maar wees ook zuinig op goede leveranciers", betoogt hij. "Laat je niet leiden door emoties.

In een eerdere discussie in de Linkedin groep Contract Management & Leveranciersmanagement heb ik beloofd terug te komen op de competentieverschillen tussen een inkoper en een contractmanager. Zijn deze verschillen er eigenlijk wel en zo ja, hoe bepaal je dan, aan de hand van aanwezige competenties, of iemand een geschikte contractmanager is? Als we personeelsadvertenties bekijken voor een contractmanager dan komen de gewenste competenties in de advertenties grotendeels overeen. Onderstaand een voorbeeld van Wageningen Universiteit waarin competenties worden beschreven:

Ik ervaar regelmatig dat contractmanagement een ondergeschoven kindje is. Vaak weet men vanuit een soort “gut feeling” dat het belangrijk is, maar de omzet die binnen komt met sales is veel zichtbaarder dan de besparingen die worden behaald met contractmanagement. Volgens mij tijd om het vak contractmanagement nauwer onder de loep te nemen. Vooral voor de grote MKB’ers.

Mensen die ik spreek binnen het MKB kunnen zich iets voorstellen bij het woord contractmanagement, zeker wanneer dat gerelateerd is aan verkopen. Als een sales zijn product verkoopt, wil hij ook graag dat de klant het product blijft gebruiken en liever nog dat hij meer producten verkoopt. Ondernemers en/of verkopers zijn hier dagelijks bezig met contractmanagement, alleen noemen we het nu accountmanagement. En dat is ook logisch, want alleen zo kun je bereiken wat iedere ondernemer wil:

  1. hoge omzet
  2. hoge winst
  3. hoge cashflow

Is contractmanagement nou een vak of is het een manier van leven? Dagelijks zijn we bezig met het managen van contracten en leveranciers. Er wordt eerst stevig onderhandeld over SLA’s en KPI’s en na ondertekening moet het proces gaan lopen van controleren van de gemaakte afspraken. Maar wat als deze afspraken niet worden nagekomen? Met mijn kinderen heb ik soortgelijke uitdagingen. Ik spreek met ze af wanneer en hoe lang ze achter een willekeurig scherm mogen zitten (TV, Nintendo DS, Playstation of laptop). Verder maken we samen duidelijke afspraken hoe laat ze thuis zijn na het buitenspelen, hoeveel tijd er wordt besteed aan het huiswerk en ga zo maar door.

Wat gebeurt er als je bekend maakt wie jouw best presterende leveranciers zijn? We zien aan de verkoopkant dat wanneer we een product of dienst verkocht hebben we de afnemer vragen of we een klantencase mogen schrijven. Hierin laten we de klant aan het woord over haar bevindingen met ons bedrijf en de dienst(en) en/of product(en) die zijn afgenomen. Beide partijen zien dit als de perfecte opportunity om ruchtbaarheid te geven aan hun eigen naamsbekendheid. De trost van de verkoper straalt ervan af. De prestatie om zaken gedaan te hebben, cq te blijven doen, met de zus en zo gerenommeerde organisatie… Pak een willekeurige website en we zien negen van de tien keer een lijst met klantcases, logo’s van partijen waarmee zaken zijn gedaan. Dit zijn dan onze befaamde referenties, die we o zo hard nodig hebben om meer omzet te genereren. Als je heel hard je best doet vind je waarschijnlijk een handje vol websites waarin, ergens op een bijna onvindbare locatie, we een leverancier prijzen vanwege een goeie samenwerking of bijdrage die deze leverancier heeft geleverd. Maar logo’s en leverancierscases kom je hoogst zelden tegen.

De bouwsector maakt moeilijke tijden mee. Verliezen worden gerapporteerd en met name in de divisies bouw- en infra vallen zware klappen. Procesmanagement krijgt al jaren veel aandacht in de bouw. Een goede afstemming van handelingen voorkomt fouten en minder fouten leveren geld op. Toch is het proces van contract- en leveranciersmanagement nog maar magertjes geregeld in de bouw. Natuurlijk legt vrijwel iedereen keurig contractgegevens vast, is er een soort contractendatabase en worden einddata in de gaten gehouden, maar dat is slechts contractbeheer en geen contract management. Om over leveranciersmanagement nog maar niet te spreken. Bij grote projecten lopen zaken vaak vanzelf. Leveranciers dienen zich vanzelf aan, maar voor de kleinere projecten kan de werkvoorbereider met een kleine aanpassing de winst van de organisatie positief beïnvloeden. Een degelijke en makkelijke leveranciersselectie is hierbij de uitkomst. Iedereen weet het en iedereen ziet er als een berg tegenop. De oplossing zit in het proces. Een goedlopend proces kost een eenmalige tijdsinvestering en levert daarna structureel tijd en geld op.

Wil je als bedrijf succesvol zijn dan zal je risico’s effectief moeten managen. In het zaken doen met leveranciers kun je diverse risico’s benoemen, zoals bijvoorbeeld faillissement, milieu problemen, materiaal tekorten,  slechte service,  foutieve leveringen of defecte producten. Bedrijven zijn vaak op de hoogte van deze risico’s maar nemen geen stappen om dit proactief te managen. Natuurlijk is het niet mogelijk risico’s geheel uit te sluiten of rampen te voorkomen, maar er zijn wel degelijk methoden en technieken in te zetten om leveranciersrisico’s te verminderen.  De belangrijkste stap om te nemen is het monitoren en managen van je leveranciers. In deze reeks van tips komt aan de orde hoe bedrijven de risico’s kunnen beperken en wat de toegevoegde waarde is van het effectief managen van je leveranciers.

TIP 1

Besparing Door goed contractmanagement ziet u direct of u krijgt wat is afgesproken. In zeker 10% van de gevallen is dit niet het geval. De leveranciers komen afgesproken kortingen zelden zelf brengen. Met name in de Non Product Related contracten vinden we vaak significante winsten. Iedereen houdt zijn core business nauwlettend in de gaten, waardoor de contracten die verbonden zijn aan randzaken, vaak in de vergetelheid raken. Gestroomlijnd proces Het proces achter een contract gaat vaak door de hele organisatie. Toch worden contracten vaak pas tevoorschijn gehaald bij problemen of te hoge kosten. Processen lopen niet zoals afgesproken. Dit is een intern probleem. Zeker 5 van de 10 NPR contracten worden slecht ingeregeld en de informatie uit die contracten die in de organisatie nodig is kan niet gemakkelijk worden gevonden. Dit leidt ertoe dat men bij problemen in het contract alle zeilen bij moet zetten om benodigde informatie van verschillende afdelingen te verzamelen. Dit legt een druk op uw personeel die voorkomen kan worden.